Szlak Świętego Ognia — duchowość i tradycje prawosławne regionu.

Turystyczne trasy rejonu Dabinka — Szlaki wiary i zabytki

Dabinka, Zulkowo, Izaty, Żyżeśczyna, Dziatawa, Naliķlja, Jachnowicze, Maciewicze, Niezki, Jrepicze, Cziapanki i Melewo.

1 września 2005 r. mieszkańcy rejonu Dabinka byli świadkami niezwykłego wydarzenia: po raz pierwszy na naszej ziemi pojawił się ogień zapalony od lampy przywiezionej z Jerozolimy i od Grobu Pańskiego. Ta doniosła inicjatywa odbyła się w przeddzień Dnia białoruskiego piśmiennictwa i druku, który w tym roku miał miejsce w starożytnym Kamieńcu.

Te prawosławne świątynie rejonu Dabinka — św. Zakroska i Melewska oraz Przemienienia — stały się wówczas centrami uroczystych nabożeństw. To stąd do wszystkich cerkwi rejonu przekazywano dziękczynny ogień, przywieziony ze świętych miejsc. Dzięki temu szlakowi pielgrzym może odbyć podróż śladami miejsc kultu rejonu Dabinka.

Droga zaczyna się przy cerkwi blagoczynnego św. Zakroska w Dabince, którą na co dzień nazywają świątynią życzliwych mieszkańców. Parafialna cerkiew, zbudowana w 1885 r. w stylu neoklasycystycznym, dziś pełni funkcję centrum blagoczynia Dabinka. W ogóle, mimo że Dabinka jest stosunkowo niewielkim miasteczkiem, obecnie stanowi centrum różnych wyznań chrześcijańskich — obok cerkwi prawosławnej znajduje się tu także katolicki kościół św. Józefa i zbór protestancki.

Od centrum rejonu dalszy szlak podróżnika prowadzący śladami jerozolimskiego ognia wiedzie do najstarszej nie tylko w rejonie Dabinka, ale i na całej Brześciowszczyźnie, kamiennej cerkwi we wsi Dziatawa. Ten cudowny i cenny zabytek lokalnego budownictwa obchodzi obecnie swoje 505. urodziny od momentu założenia.

Inne cerkwie spotykane na trasie są znacznie młodsze, lecz nie tracą przez to swego charakteru. W 1885 r., równocześnie z prawosławną cerkwią w Żabieńkach, wzniesiono murowaną cerkiew Wniebowzięcia we wsi Zulkowo. Ona, podobnie jak cerkiew św. Mikołaja w Izatach (1867 r.), należy do zabytków architektury niemającej rosyjskiego stylu. Po odwiedzeniu Izat warto udać się do kamiennej cerkwi ludowej w Żyżeśczynie, którą miejscowi nazywają czasem „Rupczycka” lub „Uzorowska”. Ta świątynia, zbudowana w latach 1891–1894 według projektu petersburskich architektów Senoua i Dubera, powstała ku pamięci bitwy na polach Rupczyc. Nasze historyczne miejsca w wielu opowieściach przypominają słynne karty krajowej i światowej historii.

Zdecydowanie starsza jest cerkiew św. Mikołaja w Nalikach–Jachnowiczach, wzniesiona w 1727 r. na miejscu wcześniejszej świątyni. Ten cenny zabytek budownictwa Polesia ma wielkie znaczenie historyczne, ponieważ jego powstanie wiąże się z troską znanego rodu księży-kasztelanów Jachnowickich. W Maciewiczach znajduje się także kolejny kościelny zabytek — cerkiew św. Jana, zbudowana w 1718 r.

Stąd pielgrzym może skierować się na północ, do wsi Niezki, gdzie w latach 1990–1997 odbudowano piękną murowaną cerkiew Zwiastowania, poświęconą 7 listopada 1997 r. przez metropolitę Hilariona. Świątynia powstała niczym feniks z popiołów na miejscu drewnianej świątyni, spalonej bezlitosnym ogniem podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej.

Dalej szlak jerozolimskiego ognia na pewno zaprowadzi miłośnika historii do cerkwi Zakroskiej, która od 1721 r. działa we wsi Jrepicze. Stąd pochodziło wielu znanych ludzi, którzy przynieśli sławę naszemu krajowi; wielu z nich zostało ochrzczonych właśnie w cerkwi jrepickiej.

Jeszcze większą starożytnością i niezwykłą formą wyróżnia się cerkiew św. Michała w Cziapankach. Znawcy sztuki i architekci podkreślają zwykle, że ten sakralny budynek, wzniesiony w 1619 r., jest jednym z najbardziej charakterystycznych przykładów interpretacji kamiennego bazylikowego kościoła w drewnianym budownictwie.

Godnym zwieńczeniem podróży jest wizyta w cerkwi Przemienienia (1725 r.) oraz w męskim klasztorze prawosławnym, który znajduje się we wsi Melewo. Ta świątynia i cudowny obraz Matki Bożej Ostrobramskiej, znane daleko poza granicami naszego kraju, przyciągają wielu pielgrzymów z różnych zakątków świata, spragnionych wiary i duchowego oczyszczenia.