Wyposażenie Kotłowni

Jeszcze nie tak dawno, około 20–30 lat temu, oferta krajowego rynku urządzeń grzewczych była, delikatnie mówiąc, uboga. Rozwiązując kwestie ogrzewania w domku letniskowym, właściciele musieli wybierać między kominkiem a kuchennym piecem, albo w najlepszym przypadku – grzejnikami elektrycznymi w każdym pokoju. O centralnym ogrzewaniu w domach poza miastem mało kto wtedy myślał. A ci, którzy je stosowali, musieli regularnie dorzucać drewno do kotła, ponieważ gazyfikacja, podobnie jak elektryfikacja, była w naszym kraju dostępna jedynie dla nielicznych.

Obecnie każdy może wyposażyć swój dom według własnych potrzeb i skompletować kotłownię, uwzględniając wszystkie aspekty systemu grzewczego, jego eksploatację i konserwację. Na rynku pojawiło się wiele wyspecjalizowanych firm oferujących odpowiednie urządzenia i usługi. Jednak gama dostępnych urządzeń i akcesoriów jest tak szeroka, że osobie nieprzygotowanej trudno ocenić, które są naprawdę niezbędne. Zazwyczaj producenci proponują wiele opcji ułatwiających montaż, regulację temperatury, równoważenie hydrauliczne i sterowanie systemem. Firmy zajmujące się kompleksowymi rozwiązaniami oferują dodatkowo bogaty wybór produktów różnych marek. Oczywiście, w ramach jednego artykułu nie sposób opisać wszystkiego, dlatego przedstawimy tylko najważniejsze elementy, bez których nowoczesna kotłownia się nie obędzie.

Przede wszystkim, kupując nowoczesny kocioł, należy zadbać o jego bezpieczną eksploatację. W modelach wiszących problem ten został rozwiązany fabrycznie (wszystkie elementy krytyczne znajdują się wewnątrz), natomiast w modelach stojących sytuacja wygląda inaczej. Zazwyczaj w podstawowym zestawie znajdują się jedynie sam generator ciepła, pompa i panel sterowania w minimalnej konfiguracji. Najczęściej, podobnie jak w przypadku nowego samochodu, trzeba go doposażyć w dodatkowe moduły.

Grupa bezpieczeństwa odpowiada za stabilną i bezawaryjną pracę kotła i jest elementem obowiązkowym! To kompaktowy mosiężny kolektor montowany na wylocie kotła, wyposażony w zawór bezpieczeństwa, manometr oraz automatyczny odpowietrznik. Skład tej grupy może się różnić. Główną funkcją zaworu bezpieczeństwa jest odprowadzanie nadmiaru ciśnienia w kotle do ustalonego poziomu (zwykle 3 bary). Manometr pokazuje ciśnienie w instalacji grzewczej. Monitorowanie go jest bardzo ważne: na przykład spadek ciśnienia wskazuje na konieczność uzupełnienia wody w układzie, a jeśli dzieje się to często – prawdopodobnie mamy do czynienia z nieszczelnością. Automatyczny odpowietrznik usuwa powietrze z wody kotłowej. Paradoksalnie, nawet w zamkniętym układzie pod ciśnieniem woda zawiera rozpuszczony tlen. Jego ilość zależy od temperatury i ciśnienia – im wyższe, tym więcej gazu się wydziela, dlatego odpowietrznik montuje się w najgorętszym punkcie, czyli na wylocie kotła. Jeśli w systemie jest zasobnik ciepłej wody, warto również wyposażyć go w grupę bezpieczeństwa. Taka „nadgorliwość” co najmniej ochroni bojler przed nadmiernym ciśnieniem.

Kolejny istotny element kotłowni – być może najciekawszy i najbardziej estetyczny – to moduł hydrauliczny (grupa pompowa lub grupa szybkiego montażu). Jego zadaniem jest ułatwienie montażu. Zawiera on zestaw urządzeń potrzebnych do równoważenia hydraulicznego elementów systemu, zamkniętych w jednej obudowie z izolacją cieplną. Ich liczba zależy od ilości obiegów instalacji (ogrzewanie i CWU). W jego skład wchodzą obowiązkowo: pompa obiegowa (elektroniczna lub trzystopniowa), termometr, manometr (lub ich kombinacja – termomanometr), zawór trójdrożny (często z siłownikiem) oraz armatura (zawory kulowe, zwrotne, różnicowe przelewowe). Do połączenia modułu z kotłem używa się odpowiednich rur przyłączeniowych. Użytkownik widzi jedynie kilka króćców wychodzących spod obudowy oraz wskaźniki pomiarowe. Oczywiście można obejść się bez takiego modułu, ale jego zastosowanie eliminuje błędy przy montażu najważniejszych elementów: nie trzeba się zastanawiać, gdzie zamontować pompę, czy zawór trójdrożny został podłączony prawidłowo, czy potrzebny jest dodatkowy zawór. Wystarczy, zgodnie z instrukcją, podłączyć rurę CWU i przewody instalacji grzewczej. Ponadto grupa pompowa znacznie skraca czas montażu i zwalnia z konieczności dobierania poszczególnych elementów osobno.

Każdy kocioł służy do podgrzewania czynnika grzewczego w wymienniku ciepła, który ogrzewany jest energią spalania paliwa – drewna, gazu, oleju, biopaliwa itp. W kotłach na paliwo stałe cały ten proces zależy w dużej mierze od palacza (poza modelami na pellet) – ile paliwa dołożysz, tyle ciepła otrzymasz. W kotłach gazowych i olejowych przygotowanie i spalanie mieszanki paliwowej odbywa się w specjalnym urządzeniu – palniku – i jest kontrolowane przez system automatyki. Oferta palników jest bardzo szeroka. Dla przykładu, norma GOST 21204-97 „Palniki gazowe przemysłowe. Ogólne wymagania techniczne” opisuje wymagania dla urządzeń gazowych, a podobne dokumenty istnieją również dla innych typów palników. Najprostszy i najbardziej zrozumiały dla użytkownika podział palników to ten według rodzaju paliwa, na którym pracują. W przypadku kotłów domowych są to: gazowe, olejowe i kombinowane (dla uniwersalnych generatorów ciepła).